กรุงเทพ – เมืองตาก

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อาคารประชาธิปก-รำไพพรรณี ชั้น7 ถนนพญาไทย, ปทุมวัน, กรุงเทพมหานคร, Thailand

การตากคือสิ่งที่เราต่างก็ทำกันอยู่เป็นเรื่องปกติจนเรามองข้ามไปว่านี่คือการใช้พลังงานที่มาจากธรรมชาติ แม้ในปัจจุบันจะมีตัวเลือกในการทำให้ผ้าของเราแห้ง หรือการแปลรูปอาหาร ที่สามารถใช้เครื่องจักรทดแทนการใช้พลังงานจากแสงแดดแต่ใช่ว่าคนทุกคนจะสามารถเข้าถึง ทรัพยากรหรือทางเลือกเหล่านั้นได้เป็นอีกเรื่องที่ทางเลือกทำให้เรารู้สึกเหมือนไม่มีทางเลือก มากนัก และมีอีกหลายต่อหลายครั้งที่ใครหลายคนไม่เคยรับรู้ถึงทางเลือกที่พวกเขาพึงมีเสียด้วย ซ้ำ   จิตติมา หลักบุญ(Jittima Lukboon)

Excessive light (แสงที่ล้นเกิน)

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อาคารประชาธิปก-รำไพพรรณี ชั้น7 ถนนพญาไทย, ปทุมวัน, กรุงเทพมหานคร, Thailand

แสงไฟทำหน้าที่ส่องสว่าง อำนวยความสะดวก และเป็นสิ่งช่วยรักษาความปลอดภัย ให้กับเรา แต่บางครั้งมันไม่ได้ทำหน้าที่ของมันอย่างคุ้มค่า หรือเกิดประโยชน์เท่าที่ควรหลายครั้ง เราพบเห็นมันถูกประดับเพียงเพื่อความสวยงามยามค่ำคืน บางครั้งเราอาจไม่ได้ตั้งคำถามไปถึง พลังงานที่ถูกใช้เพื่อหล่อเลี้ยงมันว่า หากมันถูกตีเป็นพลังงานที่ต้องใช้ และ ราคาที่ต้องจ่ายต่อ วัน ต่อเดือน ต่อปีแล้ว มันจะสิ้นเปลืองมากน้อยเพียงใดพลังงานที่ต้องใช้มันเกินความจำต่อชีวิต ของผู้คนหรือเปล่า และใครที่ต้องจ่ายให้กับแสงที่ล้นเกินความจำเป็นเหล่านี้   มิ่งขวัญ ถือเหมาะ(Mingkhawan Thuemor)

พลังงานหมุนเวียน Extra power

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อาคารประชาธิปก-รำไพพรรณี ชั้น7 ถนนพญาไทย, ปทุมวัน, กรุงเทพมหานคร, Thailand

ถ้าโทรศัพท์มือถือและ smartphone เป็นปัจจัยที่ห้าในการดำรงชีวิตมนุษย์ในปัจจุบัน ในหนึ่งวัน เราอาจจะใช้เพื่อเชื่อมต่อสื่อสาร ใช้ทำงาน ใช้เพื่อผ่อนคลาย ดูหนัง ฟังเพลง เล่นเกม ถ่ายรูป หรือแม้แต่ใช้จ่ายซื้อขายสินค้า ธุรกรรมทางการเงินและชิ้นส่วนสำคัญที่ให้พลังงานแก่ smartphone ยังคงสามารถทำสิ่งที่กล่าวมาได้ตลอดวัน ก็คือ แบตเตอรี จาก ตัวเลขของกรมสถิติระบุว่าคนไทยมีมือถือทั้งหมดกว่า 57 ล้านเครื่องและนั้นย่อมหมายความว่า เราจะมีขยะอิเล็กทรอนิกส์เป็นจำนวนมากเช่นกันและตลาดคลองถมในบริเวณถนนเสือป่า ในจังหวัดกรุงเทพได้กลายเป็นหนึ่งแห่งที่สำคัญที่ขยะอิเล็กทรอนิกส์อย่างแบตเตอรี่ได้กลับมามีชีวิตใหม่อีกครั้งผ่านผู้คนมากหน้าหลายตาที่ทำหน้าที่เป็นทั้งพ่อค้าแม่ค้าและช่างซ่อมที่ช่วย ขับเคลื่อนให้พลังงานที่ยังคงเหลืออยู่ในแบตเตอรี่มือสองได้กลับมาหมุนเวียนอีกครั้ง   สรรพสิทธิ เมฆราข(Suppasit Mekkarach)

หมี่จ่า หม่าจ๊ะ

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อาคารประชาธิปก-รำไพพรรณี ชั้น7 ถนนพญาไทย, ปทุมวัน, กรุงเทพมหานคร, Thailand

"พูเฮ่อพู หมี่จ่า หม่าจ๊ะ" (หมู่บ้านนี้ไม่มีไฟฟ้า) คือประโยคแรกที่"บู้หยะ" หญิงชาวอาข่า พูดถึงหมู่บ้านของเธอบริเวณแนวชายแดนไทย-เมียนมาร์ แม้หมู่บ้านแห่งนี้จะก่อตั้งมากว่ายี่สิบปี และห่างจากสำนักงานอบต.เพียงแค่ 2 กิโลเมตร แต่ความเป็นคนไร้สัญชาติและที่ดินของหมู่บ้านที่ไม่มีเอกสารสิทธิ์ทำให้บู้หยะและคน ในหมู่บ้านไม่สามารถขอใช้ไฟฟ้าได้ อบต.ช่วยเหลือได้เพียงติดตั้งไฟกิ่งพลังงานแสงอาทิตย์ ส่วนแสงสว่างและพลังงานในบ้านเป็นหน้าที่ของคนในบ้านที่จะต้องดิ้นรนติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น "เห็นหมู่บ้านตรงนั้นไหม" บู้หยะชี้ไปยังหมู่บ้านท่องเที่ยวที่ตั้งอยู่บนดอยห่างออกไปเพียง 2 กิโล "หมู่บ้านนั้นมีไฟฟ้าใช้ เวลากลางคืนมองจากตรงนี้ จะเห็นเขาเปิดไฟสว่างเหมือนแสงดาวเลย..."   นัน ภู่โพธิ์เกตุ(Nun Phupoget)

จากซังตอ ถึงเตาซาบู / Biomass to Energy /The story of active charcoal

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อาคารประชาธิปก-รำไพพรรณี ชั้น7 ถนนพญาไทย, ปทุมวัน, กรุงเทพมหานคร, Thailand

195,303,000 ตัน/ปี คือตัวเลขของจำนวนขยะเหลือใช้ทางการเกษตรในประเทศไทย ผลงานชุดนี้จึงเป็นการ ตามหากระบวนการที่สามารถลดปัญหาที่กล่าวมาในข้างต้น อีกทั้ง ถ่านชีวมวลยังสามารถลดการปล่อย CO2 ซึ่งเป็นก๊าซเรือนกระจก (green house gas) ซึ่งเป็น สาเหตุของภาวะโลกร้อน (global warming) และให้พลังงานความร้อนสูงกว่าถ่านประเภทอื่น   ณัฐพล คุณาธรรมกิจ(Nattapon Khunathammakit)

Bangkok’s new sun

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อาคารประชาธิปก-รำไพพรรณี ชั้น7 ถนนพญาไทย, ปทุมวัน, กรุงเทพมหานคร, Thailand

ตึกกระจกกลายเป็นรูปแบบของสถาปัตยกรรมที่เริ่มพบได้มากในปัจจุบันส่วนหนึ่งมา จากกระแสสิ่งแวดล้อมในวงการสถาปัตยกรรม หรือที่เรียกกันว่า สถาปัตยกรรมยั่งยืน การสร้าง ตัวอาคารด้วยกระจกจะช่วยลดความร้อนภายในตึกได้ด้วยการสะท้อนแสงแดดออกไปข้างนอก จนดูคล้ายกับพระอาทิตย์อีกหนึ่งดวงที่ส่องแสงไปยังผู้คนบ้านเรือนที่อยู่ใกล้เคียงและเป็นส่วน หนึ่งที่ทำให้เกิดโดมความร้อน หรืออุณหภูมิสะสมในเมืองมากขึ้น ดังนั้น ความร้อนที่เกิดจากพระอาทิตย์ของกรุงเทพนี้เป็นสิ่งที่ถูกต้องแล้วหรือไม่ การมีอยู่ของตึกกระจกจริง ๆ แล้วช่วยลดหรือเพิ่มการใช้พลังงานในเมืองกันแน่ มีความเป็นไปได้อย่างอื่นของรูปแบบสถาปัตยกรรมในกรุงเทพที่ยั่งยืนอีกหรือไม่?   เตชินท์ รุ่งวัฒนโสภณ(Techin Rungwattanasophol)

On the Way (ระหว่างทาง) / Structure Problem and Development

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อาคารประชาธิปก-รำไพพรรณี ชั้น7 ถนนพญาไทย, ปทุมวัน, กรุงเทพมหานคร, Thailand

รถไฟฟ้าถือเป็นหนึ่งในขนส่งสาธารณะที่เชื่อมต่อพื้นที่ชานเมืองเข้าสู่ศูนย์กลางกรุงเทพซึ่งกลายเป็นการมอบความสะดวกสบายในการเดินทางให้กับผู้คนและธุรกิจอันหลากหลาย อย่างไรก็ตามในระหว่างการสร้างรถไฟฟ้านี้เองได้กลายเป็นต้นทุนที่มักจะถูกมองข้ามไป อย่างเช่นการที่ผู้คนต้องออกมาเดินข้ามถนนเบียดเสียดกับสิ่งก่อสร้างของรถไฟฟ้าเพราะ สะพานลอยถูกรื้อถอนออกไป หรือแม้กระทั่งการจราจรที่ติดขัดในชั่วโมงเร่งด่วนของทุก ๆ วัน อย่างไรก็ตามหากรถไฟฟ้านี้ถูกสร้างจนเสร็จสมบรูณ์แล้วจะช่วยให้เกิดการเชื่อมต่อระหว่างในเมืองและชานเมืองด้วยต้นทุนทางพลังงานที่ถูกลง แต่ใน “ระหว่างทาง” ของการพัฒนานี้ก็ยังมี ค่าใช้จ่ายที่ควรคำนึงถึง   ธีร์ธวัช โชติจรัสอาภรณ์(Theetawat chotejalatarphorn)

Light imbalance / Light bAlancE

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อาคารประชาธิปก-รำไพพรรณี ชั้น7 ถนนพญาไทย, ปทุมวัน, กรุงเทพมหานคร, Thailand

ความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงแสงไฟในเมืองใหญ่อย่างกรุงเทพมหานคร แสงสว่างจากจอป้ายโฆษณาในย่านพื้นที่ศูนย์การค้า ที่จำนวนและแสงสว่างเกินความจำเป็น ในขณะที่ถัดมา อีกไม่ไกลนัก เมื่อเดินลัดเลาะไปตามริมคลองหรือทางรถไฟ กลับเห็นพื้นที่ของชุมชนที่มีแต่ ความมืด เส้นทางที่ผู้คนเดินสัญจรไปมา ริมฟุตบาท สะพานลอย ตรอก ซอย ขาดแสงสว่างที่ เพียงพอ พื้นที่เหล่านี้จึงมักมีความเสี่ยงที่จะเกิดอาชญากรรมและอุบัติเหตุอยู่บ่อยครั้ง จนทำให้ ผู้คนที่ต้องผ่านพื้นที่เหล่านี้ รู้สึกไม่ปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน เรื่องแบบนี้มันคือความ เหลื่อมล้ำด้านพลังงานด้วยหรือเปล่า ?   พงศธร กาพมณีย์ (Phongsathon Kapmanee)

Solarization

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อาคารประชาธิปก-รำไพพรรณี ชั้น7 ถนนพญาไทย, ปทุมวัน, กรุงเทพมหานคร, Thailand

ด้วยการที่แผงโซล่าเซลล์เป็นวัสดุผลิตไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์จึงจำเป็นต้องติดตั้งในจุดที่สามารถโดนแสงอาทิตย์ได้มากที่สุด วัด อาคาร สถานศึกษา ที่จอดรถ ไฟทาง หรือแม้แต่ร้าน ก๋วยเตี๋ยวไก่ข้างทางก็ยังมีการติดตั้งแผงโซล่าเซลล์เพื่อช่วยลดภาระค่าไฟฟ้า โซล่าเซลล์เป็นพลังงานทางเลือกแบบหนึ่งที่กำลังได้รับความนิยมในปัจจุบันแต่ด้วย ต้นทุนการติดตั้งที่สูงจึงไม่สามารถเข้าถึงคนได้ทุกระดับชั้นและคนที่มีทุนสูงก็สามารถหา ประโยชน์จากมันได้ เช่น การทำโซล่าฟาร์มเพื่อผลิตไฟฟ้าขายแก่รัฐบาลการที่จะคุ้มทุน จำเป็นต้องลงทุน เป็นเงินจำนวนถึงหลายสิบล้านแต่ก็แลกมากับผลตอบแทนที่คุ้มค่าและ ยาวนาน   ณัฐพล พันธ์พงษ์สานนท์ (Nattaphon Phanphongsanon)

ไม้ประดับเมือง

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อาคารประชาธิปก-รำไพพรรณี ชั้น7 ถนนพญาไทย, ปทุมวัน, กรุงเทพมหานคร, Thailand

ต้นไม้ประดับ คงจะเป็นคำที่เหมาะสมที่สุดในการใช้อธิบายต้นไม้ที่ถูกปลูกขึ้นในตัวเมืองกรุงเทพ มหานครโดยอาจจะมีความตั้งใจหวังว่าจะใช้เป็นพื้นที่สีเขียวหรือเพิ่มขนาดปอดของคนกรุงเทพแต่ขนาดปอดเพียงน้อยนิดนี้กับสวนทางกับการเติบโตของสิ่งก่อสร้างขนาดใหญ่และการเผาไหม้พลังงานจากยานพาหนะ ต้นไม้ในกรุงเทพมหานคร ฯ จึงเป็นเพียงแค่ “ต้นไม้ประดับ’’ ที่ไม่สามารถประดับแม้แต่ความงาม และไม่สามารถเฉลี่ยต่อจำนวนประชากรที่อาศัยอยู่อย่าง แออัดได้จริง   จิรัฏฐ์ วรรัตนวงศ์ (Jirat Worrarattanawong)

พลังแห่งศรัทธา (superstition)

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อาคารประชาธิปก-รำไพพรรณี ชั้น7 ถนนพญาไทย, ปทุมวัน, กรุงเทพมหานคร, Thailand

สังคมไทยในขณะนี้มีการรณรงค์อย่างกว้างขวาง เรื่องการลดขยะจากพลาสติก ในมุมมองของผู้ถ่ายภาพเชื่อว่า ในขณะเดียวกันสาเหตุของการสร้างขยะบางประเภท ก็ควรถูกตั้งคำถามเช่นเดียวกัน ผลงานชุดนี้จึงเป็นการ สำรวจและตั้งคำถาม ต่อความเชื่อบางประเภทในสังคมไทย ที่ส่งผลกระทบต่อการใช้ทรัพยากร และรวมไปถึงขยะที่ถูกผลิตขึ้น ซึ่งมีผลกระทบในวงกว้าง ต่อห่วงโซ่อื่นๆในระบบ เช่น การคัดแยก การจัดเก็บ และการทำลายขยะดังกล่าวซึ่งเกิดจาก ความเชื่อ และแน่นอนว่าในทุกๆขั้นตอนของกระบวนการ ล้วนเกี่ยวข้องกับการใช้ "พลังงาน" อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้   ชูศักดิ์ จารุลักขณา (Chusak Jarulakana)

Night wanderer

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อาคารประชาธิปก-รำไพพรรณี ชั้น7 ถนนพญาไทย, ปทุมวัน, กรุงเทพมหานคร, Thailand

ปัจจุบันนี้เราใช้ชีวิตประจำวันที่สามารถเข้าถึงพลังงานได้อย่างสะดวกสบาย โดยแทบ ลืมไปแล้วว่ามีสิ่งเหล่านั้นห้อมล้อมอยู่รอบตัวเรา แต่ในขณะที่คนอีกกลุ่มนึงการใช้ชีวิตและ การประกอบอาชีพในยามค่ำคืนนั้นการเข้าถึงแหล่งพลังงานในรูปแบบที่แตกต่างออกไป Night wanderer เล่าเรื่องของการเข้าถึงไฟฟ้าผ่านรถเข็นขายของในเวลากลางคืน ที่แสงไฟเป็นเรื่องจำเป็นในการค้าขาย แต่ด้วยสภาพแวดล้อมและความเป็นรถเข็นจึงทำให้ไม่สามารถเข้าถึงพลังงานในแบบปกติที่เราเข้าถึงมันในชีวิตประจำวัน รถเข็นเหล่านี้เป็นแหล่ง พลังงานเล็ก ๆ ที่คอยเคลื่อนตัวในค่ำคืนของกรุงเทพมหานคร   ตรัยภูมิ จงพิพัฒนสุข (Tripoom Chongpipatanasook)

preload imagepreload image